بنیاد اتریوم (Ethereum Foundation) در حال برنامه‌ریزی برای یکی از مهم‌ترین ارتقاءهای معماری تاریخ این شبکه است؛ ارتقایی که می‌تواند اتریوم را به اولین بلاکچین عمومی تبدیل کند که فناوری ماشین مجازی دانش صفر (zkEVM) را به‌صورت مستقیم در لایه ۱ ادغام می‌کند.
بر اساس پستی منتشر شده توسط سوفیا گلد، یکی از توسعه‌دهندگان تیم پشتیبانی پروتکل بنیاد اتریوم، این بنیاد در تلاش است تا ظرف یک سال آینده، zkEVM را به‌طور کامل در لایه پایه اتریوم پیاده‌سازی کند. این اقدام می‌تواند ساختار اعتبارسنجی تراکنش‌ها را دگرگون سازد و سرعت، امنیت و کارایی شبکه را به‌طور قابل توجهی افزایش دهد.
پایان دوره اجرای دوباره تراکنش‌ها توسط اعتبارسنج‌ها
در مدل فعلی، اعتبارسنج‌های شبکه اتریوم موظف‌اند که هر بلوک تراکنش را اجرا کنند تا از صحت آن اطمینان یابند. اما بنیاد اتریوم قصد دارد این فرآیند را با استفاده از ZK-proofs جایگزین کند. در این مدل، اعتبارسنج‌ها فقط نیاز دارند تا اثبات‌های رمزنگاری شده‌ای را بررسی کنند که نشان می‌دهند تراکنش‌ها به‌درستی اجرا شده‌اند.
این تغییر نه‌تنها باعث افزایش بهره‌وری سیستم می‌شود، بلکه می‌تواند هزینه محاسباتی و مصرف انرژی را نیز کاهش دهد.
چندین zkVM برای افزایش امنیت
بر اساس نقشه راه جدید، اتریوم قصد دارد با کمک گرفتن از چندین ماشین مجازی دانش صفر (zkVM)، لایه‌ای از تأیید موازی را به شبکه بیفزاید. این بدین معناست که چندین بررسی‌کننده مستقل، اثبات‌ها را بررسی خواهند کرد و در نتیجه، لایه امنیتی مضاعفی بدون کاهش کارایی ایجاد می‌شود.
ZK چیست و چرا اهمیت دارد؟
اثبات‌های دانش صفر (ZK-proofs) یک تکنیک رمزنگاری هستند که به افراد اجازه می‌دهند بدون افشای اطلاعات اصلی، ادعایی را تأیید کنند. این فناوری انقلابی به‌ویژه در فضای بلاکچین، راهکاری برای افزایش حریم خصوصی، مقیاس‌پذیری و امنیت محسوب می‌شود.
هدف بنیاد اتریوم: راه‌اندازی اثبات بلادرنگ
بنیاد اتریوم در تلاش است تا این فناوری را از مرحله آزمایش به مرحله اجرا در مقیاس بزرگ برساند. به همین منظور، این بنیاد استانداردهایی را برای تیم‌های توسعه‌دهنده zkVM تعیین کرده است:
- تولید اثبات در کمتر از ۱۰ ثانیه
- کارکردن روی سخت‌افزارهایی با قیمت کمتر از ۱۰۰٬۰۰۰ دلار
- مصرف برق کمتر از ۱۰ کیلووات
این الزامات باعث می‌شود که افراد بیشتری بتوانند در ایمن‌سازی شبکه مشارکت کنند و در نتیجه، مقاومت اتریوم در برابر سانسور و کنترل متمرکز افزایش یابد.
کلاینت‌های ZK به‌صورت اختیاری فعال می‌شوند
سوفیا گلد تأکید کرده که این تغییر به‌صورت تدریجی انجام خواهد شد. در مراحل ابتدایی، کلاینت‌های zk اختیاری خواهند بود و در کنار ساختار فعلی اعتبارسنجی اجرا می‌شوند. اما در صورت اثبات عملکرد مناسب، شبکه به سمت مدل جدید یعنی تأیید اثبات‌ها به‌جای اجرای دوباره تراکنش‌ها حرکت خواهد کرد.
آینده‌ای با zkEVM بومی
هدف نهایی، ادغام کامل zkEVM در لایه پایه اتریوم است؛ جایی که zkEVM نه‌تنها بخشی از زیرساخت مقیاس‌پذیری، بلکه هسته اصلی اجرای قراردادهای هوشمند و تأیید تراکنش‌ها باشد. چنین حرکتی می‌تواند اتریوم را به اولین بلاک‌چینی تبدیل کند که در سطح پروتکل، از فناوری دانش صفر بهره می‌برد.
نتیجه‌گیری: آینده‌ای سریع‌تر، امن‌تر و مقاوم‌تر برای اتریوم
با این رویکرد نوین، اتریوم نه‌تنها جایگاه خود را به‌عنوان پیشتاز نوآوری در فضای بلاکچین تثبیت می‌کند، بلکه راه را برای نسل جدیدی از اپلیکیشن‌های غیرمتمرکز باز خواهد کرد که در آن‌ها مقیاس‌پذیری، امنیت و حریم خصوصی در سطحی بی‌سابقه فراهم شده است.
با وجود چالش‌هایی که در مسیر توسعه zkEVM وجود دارد، پیشرفت‌های اخیر در تحقیقات ZK و تلاش تیم‌های توسعه، نشان می‌دهند که آینده اتریوم، روشن‌تر از همیشه است.
