در نخستین روز ماه آگوست، بازار ارزهای دیجیتال با شوک ترامپ مواجه شد؛ ضربه‌ای سیاسی که بار دیگر قدرت تأثیرگذاری تصمیمات بین‌المللی بر بازارهای مالی نوظهور را به رخ کشید. بیت‌کوین، به‌عنوان پرچم‌دار بازار کریپتو، تنها در عرض چند ساعت سقوطی وحشیانه را تجربه کرد و به زیر سطح روانی ۱۱۴٬۵۰۰ دلار رسید—رقمی که پایین‌ترین سطح سه هفته اخیر آن محسوب می‌شود.
اما منشأ این ریزش کجاست؟ ریشه اصلی این اتفاق به تازه‌ترین اقدام رئیس‌جمهور ایالات متحده، دونالد ترامپ، بازمی‌گردد؛ جایی که با اعمال یک‌جانبه و بدون هشدار تعرفه‌های جدید تجاری، نه‌تنها بازارهای سنتی، بلکه بازار رمزارزها را نیز وارد فاز جدیدی از نوسان، تردید و نگرانی کرد. این تصمیم که به‌عنوان بخشی از سیاست‌های حمایتی اقتصادی او مطرح شده، موجی از بی‌ثباتی را به بازارهای جهانی تزریق کرد و سرمایه‌گذاران را غافلگیر ساخت.
به‌بیان دیگر، این اقدام را می‌توان یک شوک ترامپ تمام‌عیار دانست؛ شوکی که در کمتر از چند ساعت، اثرات خود را بر شاخص‌های بورس آسیا، قیمت نفت، طلا و به‌ویژه ارزهای دیجیتال نشان داد. در حالی که بازار رمزارزها تا پیش از این خبر در حال بازیابی و تثبیت بود، به‌یک‌باره با موج گسترده‌ای از فروش مواجه شد که منجر به کاهش شدید قیمت‌ها شد.
سرمایه‌گذاران که در برابر ریسک‌های ژئوپولیتیکی آسیب‌پذیر هستند، این بار نیز در پی شوک ترامپ واکنشی سریع و هیجانی نشان دادند و برای کاهش ضرر احتمالی، دست به نقد کردن دارایی‌های پرریسک خود زدند. همین موضوع فشار فروش را افزایش داد و باعث شد بازار در کوتاه‌ترین زمان ممکن وارد فاز اصلاحی عمیقی شود.
تعرفه‌های جدید ترامپ؛ تصمیمی با پیامدهای جهانی
فرمان اجرایی ترامپ و اعلام تعرفه‌های جدید
دونالد ترامپ، رئیس‌جمهور ایالات متحده، در روز پنجشنبه فرمانی اجرایی صادر کرد که موجی از نگرانی‌ها را در بازارهای مالی ایجاد کرد. او در این دستور، اجرای تعرفه‌هایی تازه بر واردات از اکثر کشورها را ابلاغ کرد. بر اساس این دستور، تعرفه‌ای ۱۰ درصدی بر کالاهای وارداتی از تمام کشورها (به‌جز ۹۲ کشور که در ضمیمه لیست شده‌اند و شامل نرخ‌های بالاتری می‌شوند) اعمال شد. این اقدام ناگهانی که به‌سرعت به عنوان شوک ترامپ شناخته شد، فضای بی‌ثباتی جدیدی در بازارهای جهانی به‌ویژه در حوزه رمزارزها و بازارهای سهام ایجاد کرد.
علاوه بر این، تعرفه واردات کالا از کانادا نیز از ۲۵ درصد به ۳۵ درصد افزایش یافت. این اقدام که بخشی از شوک ترامپ به بازارهای جهانی است، به گفته خودش برای محافظت از اقتصاد داخلی آمریکا و کنترل واردات بی‌رویه اتخاذ شده، اما بسیاری از کارشناسان معتقدند این سیاست‌ها بیش از آن‌که مفید باشند، پیامدهای منفی و مخربی برای اقتصاد جهانی و بازارهای مالی به همراه خواهند داشت.
تأثیر تعرفه‌ها بر بازار ارزهای دیجیتال؛ درس‌های گذشته
این نخستین‌بار نیست که شوک ترامپ بازار ارزهای دیجیتال را وارد وضعیت بحرانی می‌کند. پیش‌تر در آوریل ۲۰۲۵، همزمان با اعلام اولیه تعرفه‌های تجاری از سوی ترامپ، بازار کریپتو با موجی از ریزش مواجه شد. بیت‌کوین که در محدوده شش‌رقمی معامله می‌شد، تنها طی چند روز به زیر ۷۵٬۰۰۰ دلار سقوط کرد—سطحی که پایین‌ترین قیمت پنج ماه گذشته به شمار می‌رفت. این افت ناگهانی، موجب شد نزدیک به نیم تریلیون دلار از ارزش کل بازار رمزارزها دود شود و از بین برود؛ نشانه‌ای واضح از آن‌که سیاست‌های بین‌المللی می‌توانند مستقیماً بر دارایی‌های دیجیتال سایه بیندازند.
با رسمی‌شدن تعرفه‌های تجاری جدید و اعمال آن توسط دولت ایالات متحده، بازار رمزارزها به شکلی تند و هیجانی واکنش نشان داد. شوک ناشی از تصمیمات ناگهانی دونالد ترامپ، رئیس‌جمهور آمریکا، بار دیگر به یکی از محرک‌های اصلی ریزش شدید قیمت‌ها در بازار تبدیل شد. اظهارات قاطعانه ترامپ در حمایت از افزایش تعرفه‌ها بر کالاهای وارداتی چین، نه‌تنها بازارهای سهام آسیایی را در شوک فرو برد، بلکه به‌سرعت به بازار رمزارزها نیز سرایت کرد.
شوک ترامپ که پیش‌تر نیز در دوره ریاست‌جمهوری‌اش بارها موجب نوسانات شدید در بازارهای مالی شده بود، این بار نیز نشان داد که بازار ارزهای دیجیتال به‌شدت تحت‌تأثیر سیگنال‌های سیاسی قرار دارد. اعمال ناگهانی تعرفه‌ها در شرایطی که بازار هنوز از فضای خوش‌بینی ناشی از سیاست‌های پولی آمریکا بهره می‌برد، منجر به سردرگمی و واکنش‌های احساسی شد. بسیاری از معامله‌گران، برای جلوگیری از ضرر بیشتر، به‌سرعت اقدام به فروش دارایی‌های دیجیتال خود کردند که همین امر به تشدید فشار فروش و سقوط بیشتر قیمت دامن زد.
در واقع، می‌توان گفت که بازار در حال تجربه یک «ضربه سیاسی» دیگر از سوی ترامپ است؛ ضربه‌ای که نه‌تنها شاخص‌های سنتی مالی بلکه بازارهای نوظهور و پرنوسانی چون رمزارزها را نیز به لرزه انداخت
وضعیت سایر رمزارزها؛ قرمزتر از همیشه
آلت‌کوین‌ها در باتلاق ریزش
اگرچه بیت‌کوین اصلی‌ترین بازیگر این بازار است، اما دیگر آلت‌کوین‌ها نیز از تاثیر تصمیمات اخیر بی‌نصیب نمانده‌اند. اتریوم (ETH) و ریپل (XRP) هر کدام بیش از ۶ درصد کاهش یافته‌اند. سایر رمزارزهای محبوب و کمتر شناخته‌شده مانند SPX، ENA، CRV، INJ، PENGU، JUP، BONK و SEI نیز کاهش‌های دو رقمی را تجربه کرده‌اند.
این افت شدید بازار نشان می‌دهد که سرمایه‌گذاران در واکنش به شوک ترامپ و نگرانی‌های ناشی از آن، به‌طور گسترده‌ای دارایی‌های خود را نقد کرده‌اند. ترس از رکود اقتصادی، افزایش تورم، اختلال در زنجیره‌های تأمین جهانی و فشارهای اقتصادی فزاینده، از مهم‌ترین عواملی هستند که معامله‌گران را به فروش گسترده دارایی‌ها و خروج نقدینگی از بازار رمزارزها سوق داده‌اند.
نقد شدن گسترده پوزیشن‌ها؛ زنگ خطر برای بازار مشتقات
یکی دیگر از پیامدهای ریزش بازار که ناشی از شوک ترامپ و تأثیرات سیاسی-اقتصادی آن بود، نقد شدن گسترده پوزیشن‌های معاملاتی در پلتفرم‌های مشتقات است. بنا به آمار منتشرشده، تنها در ۲۴ ساعت گذشته بیش از ۱۶۰٬۰۰۰ معامله‌گر که از اهرم‌های بالا استفاده کرده بودند، لیکوئید شدند. ارزش کلی پوزیشن‌های نقد شده به بیش از ۶۵۰ میلیون دلار رسید که ۹۲ درصد آن مربوط به پوزیشن‌های خرید (long) بود. این وضعیت بار دیگر ضعف مدیریت ریسک در میان معامله‌گران بازار مشتقات را آشکار کرد؛ بسیاری که انتظار داشتند بازار صعودی باقی بماند، در برابر این شوک ترامپ کاملاً آسیب‌پذیر ظاهر شدند.
کاهش ۱۵۰ میلیارد دلاری ارزش کل بازار کریپتو
بر اساس داده‌های CoinGecko، ارزش کل بازار ارزهای دیجیتال که دیروز در اوج خود قرار داشت، اکنون بیش از ۱۵۰ میلیارد دلار کاهش یافته و به سطح ۳.۸۲۰ تریلیون دلار رسیده است. این افت شدید، نشان‌دهنده واکنش همزمان سرمایه‌گذاران به چندین محرک منفی در بازار است:
- تعرفه‌های تجاری جدید آمریکا
- افزایش تنش‌های ژئوپلیتیکی
- تداوم سیاست‌های انقباضی فدرال رزرو
- فشار فروش ناشی از لیکوئید شدن معاملات
چرا تعرفه‌های ترامپ چنین تأثیر شدیدی بر بازار رمزارز دارند؟
در نگاه اول، ممکن است تصمیمات تجاری ایالات متحده ارتباط مستقیمی با بیت‌کوین و بازار رمزارزها نداشته باشد. اما در واقعیت، سیاست‌های اقتصادی آمریکا به‌شدت بر احساسات سرمایه‌گذاران و جریان نقدینگی جهانی اثر می‌گذارند. اعمال تعرفه‌ها می‌تواند:
- قیمت کالاها را افزایش دهد و به تورم دامن بزند
- موجب کاهش مصرف داخلی و رکود اقتصادی شود
- زنجیره‌های تأمین جهانی را دچار اختلال کند
- سرمایه‌گذاران را نسبت به آینده اقتصاد بدبین کند
در چنین شرایطی، رمزارزهایی که پیش‌تر به‌عنوان ابزارهای پوشش ریسک تلقی می‌شدند، ممکن است به‌دلیل افزایش بی‌ثباتی نقد شوند تا سرمایه‌گذاران به سمت دارایی‌های امن‌تری مانند دلار یا طلا حرکت کنند.
واکنش تحلیلگران بازار؛ نظرات متفاوت درباره مسیر آینده
واکنش کارشناسان اقتصادی و تحلیلگران بازار به شوک ترامپ بسیار متنوع بوده است. برخی این اقدامات را صرفاً بخشی از یک جنگ تجاری فرسایشی می‌دانند که تأثیر آن رو به کاهش است. در نامه‌ای منتشرشده از سوی مؤسسه کوبیسی به‌صراحت آمده: «جنگ تجاری ترامپ، تمام اعتبار خود را از دست داده است». این تحلیل هشدار می‌دهد که تصمیمات اخیر نه‌تنها کمکی به اقتصاد آمریکا نمی‌کند، بلکه باعث تشدید هرج‌ومرج در اقتصاد جهانی خواهد شد؛ موضوعی که می‌تواند مستقیماً بر بازارهای مالی، از جمله رمزارزها، تأثیر منفی بگذارد.
از سوی دیگر، برخی تحلیلگران فنی با توجه به تأثیرات گسترده شوک ترامپ بر بازار ارزهای دیجیتال، معتقدند که سطح حمایتی بیت‌کوین در حوالی ۱۱۲٬۰۰۰ دلار نقش کلیدی در جلوگیری از سقوط بیشتر قیمت دارد. این حمایت می‌تواند به‌عنوان یک سد روانی و فنی عمل کند و از افت شدید بیت‌کوین در کوتاه‌مدت جلوگیری نماید.
البته، حفظ این سطح حمایت نیازمند ثبات نسبی در بازار و کاهش تنش‌های سیاسی و اقتصادی است که ناشی از شوک ترامپ می‌باشد. اگر این حمایت حیاتی به هر دلیلی شکسته شود، احتمال بازگشت بیت‌کوین به زیر ۱۱۰٬۰۰۰ دلار به شدت افزایش می‌یابد و این امر می‌تواند بازار را وارد فاز اصلاح عمیق‌تری کند که در آن خریداران محتاط‌تر عمل کرده و فروشندگان قدرتمندتر می‌شوند.
این وضعیت معمولاً با افزایش نوسانات و کاهش حجم معاملات همراه است که در نهایت ممکن است تأثیر منفی بر اعتماد سرمایه‌گذاران و روند کلی بازار داشته باشد. بنابراین، در روزهای آینده، توجه ویژه به این سطح حمایتی از سوی فعالان بازار که هنوز در حال جبران پیامدهای شوک ترامپ هستند، اهمیت فراوانی خواهد داشت.
چشم‌انداز بازار در روزهای آینده؛ ثبات یا ادامه ریزش؟
بازار ارزهای دیجیتال در حال حاضر در نقطه‌ای حساس قرار دارد. هم فشارهای سیاسی و اقتصادی جهانی، و هم عوامل تکنیکال می‌توانند به‌راحتی مسیر قیمت‌ها را تغییر دهند. در این میان، چند عامل می‌توانند آینده بازار را مشخص کنند:
- نحوه اجرای تعرفه‌های جدید توسط دولت ترامپ
- تصمیمات آتی فدرال رزرو درباره نرخ بهره
- تحولات ژئوپلیتیکی
هرگونه نشانه‌ای از کاهش تنش‌ها یا تغییر در رویکرد اقتصادی دولت آمریکا می‌تواند امیدواری‌هایی برای بازگشت بازار به مسیر صعودی ایجاد کند.
نتیجه‌گیری: شوک ترامپ و آزمون جدید بازار کریپتو
تصمیمات اخیر و تأثیرات عمیق شوک ترامپ بار دیگر ثابت کرد که بازار رمزارزها، با وجود ادعای غیرمتمرکز بودن، به‌شدت در معرض تأثیرات تحولات سیاسی و اقتصادی جهانی قرار دارد. بیت‌کوین و آلت‌کوین‌ها در برابر موج گسترده‌ای از نگرانی‌ها و نوسانات ناشی از این شوک تسلیم شده‌اند و شاهد سقوط قابل‌توجهی بوده‌اند. در حالی که برخی کارشناسان این وضعیت را به عنوان یک اصلاح طبیعی و موقتی برای تثبیت قیمت‌ها می‌بینند، عده‌ای دیگر آن را نشانه‌ای هشداردهنده از آغاز یک روند نزولی گسترده‌تر در بازار کریپتو ارزیابی می‌کنند.
در هر صورت، با توجه به شوک ترامپ و پیامدهای آن بر اقتصاد جهانی، معامله‌گران، فعالان بازار و سرمایه‌گذاران خرد باید با هوشیاری بیشتری عمل کنند. اکنون زمان آن رسیده که تصمیم‌گیری‌ها نه از روی هیجان، بلکه بر پایه داده‌های جامع، تحلیل دقیق و رویکردی اصولی در مدیریت ریسک انجام گیرد؛ زیرا در شرایط نوسانی ناشی از تنش‌های ژئوپولیتیکی و تصمیمات سیاست‌گذاران، تنها استراتژی‌های هوشمندانه می‌توانند سرمایه‌ها را حفظ کرده و بازدهی مناسبی ایجاد کنند.
