خرده‌فروشان در مقابل نهنگ‌ها: چه کسی واقعاً محرک رالی کریسمس است؟
رالی کریسمس چیست؟
رالی کریسمس یا «Santa Rally» اصطلاحی است که به افزایش قیمت دارایی‌ها، به ویژه سهام و ارزهای دیجیتال، در روزهای پایانی سال میلادی و اوایل ژانویه اشاره دارد. این پدیده معمولاً از اواخر دسامبر آغاز می‌شود و تا چند روز ابتدایی ژانویه ادامه دارد. بسیاری از سرمایه‌گذاران و تحلیل‌گران بازار به دنبال شناسایی دلایل این رشد سالانه هستند و این سؤال مطرح می‌شود که چه کسی واقعاً پشت این حرکت قرار دارد: خرده‌فروشان یا نهنگ‌ها؟
نقش خرده‌فروشان در رالی کریسمس
خرده‌فروشان، یا همان سرمایه‌گذاران کوچک، معمولاً در پایان سال به بازار وارد می‌شوند. دلایل مختلفی برای این رفتار وجود دارد. برخی افراد پاداش‌های پایان سال یا عیدی خود را سرمایه‌گذاری می‌کنند. برخی دیگر به دنبال جبران ضررهای سالانه هستند و تلاش می‌کنند با خرید دارایی‌های جدید، سودی کسب کنند. همچنین، فضای مثبت تعطیلات و امید به سال جدید، باعث افزایش تمایل به سرمایه‌گذاری می‌شود.
بر اساس داده‌های پلتفرم‌های معاملاتی، حجم معاملات خرده‌فروشان در هفته‌های پایانی دسامبر به طور قابل توجهی افزایش می‌یابد. به عنوان مثال، در سال 2023، حجم معاملات بیتکوین در صرافی‌های محبوبی مانند Binance و Coinbase در هفته آخر دسامبر حدود 15 درصد رشد داشت. این افزایش حجم، نشان‌دهنده ورود سرمایه‌گذاران خرد به بازار است.
نهنگ‌ها چه نقشی دارند؟
نهنگ‌ها به سرمایه‌گذاران بزرگ یا سازمانی گفته می‌شود که حجم بالایی از دارایی‌ها را در اختیار دارند و می‌توانند با معاملات خود، روند بازار را تحت تأثیر قرار دهند. برخلاف خرده‌فروشان، نهنگ‌ها معمولاً با استراتژی‌های پیچیده‌تر و تحلیل‌های دقیق‌تر وارد بازار می‌شوند.
در رالی کریسمس، نهنگ‌ها اغلب از افزایش تقاضای خرده‌فروشان بهره می‌برند. آن‌ها ممکن است پیش از شروع رالی، دارایی‌های خود را جمع‌آوری کنند و در اوج قیمت‌ها، بخشی از دارایی‌هایشان را بفروشند. داده‌های آن‌چین نشان می‌دهد که در سال 2023، برخی از کیف پول‌های بزرگ بیتکوین در روزهای پایانی دسامبر، انتقالات قابل توجهی به صرافی‌ها داشته‌اند که می‌تواند نشانه‌ای از فروش باشد.
داده‌های تاریخی چه می‌گویند؟
بررسی داده‌های تاریخی بازار سهام و ارزهای دیجیتال نشان می‌دهد که رالی کریسمس پدیده‌ای تکرارشونده است. برای مثال، شاخص S&P 500 در 70 درصد از سال‌های گذشته، در هفته پایانی دسامبر رشد مثبتی را تجربه کرده است. در بازار ارزهای دیجیتال نیز، بیتکوین در 6 سال از 10 سال گذشته، در بازه 24 دسامبر تا 2 ژانویه رشد قیمتی داشته است.
در سال 2023، بیتکوین از قیمت حدود 42,000 دلار در 24 دسامبر به 44,500 دلار در 2 ژانویه 2024 رسید که معادل رشد تقریبی 6 درصدی است. این رشد همزمان با افزایش حجم معاملات و ورود سرمایه‌گذاران جدید به بازار بود.
چه عواملی باعث رالی کریسمس می‌شوند؟
عوامل متعددی در شکل‌گیری رالی کریسمس نقش دارند. یکی از مهم‌ترین عوامل، فضای مثبت روانی ناشی از تعطیلات و امید به سال جدید است. بسیاری از سرمایه‌گذاران در این بازه زمانی تمایل دارند دارایی‌های خود را افزایش دهند یا سبد سرمایه‌گذاری خود را متنوع کنند.
عامل دیگر، بسته شدن دفاتر مالی شرکت‌ها و صندوق‌های سرمایه‌گذاری در پایان سال است. بسیاری از این نهادها برای بهبود عملکرد سالانه خود، در روزهای پایانی سال اقدام به خرید دارایی‌های جدید می‌کنند. این موضوع می‌تواند باعث افزایش تقاضا و رشد قیمت‌ها شود.
همچنین، برخی از سرمایه‌گذاران برای بهره‌مندی از معافیت‌های مالیاتی یا جبران ضررهای سالانه، در پایان سال اقدام به خرید و فروش دارایی‌ها می‌کنند.
آیا رالی کریسمس همیشه رخ می‌دهد؟
اگرچه رالی کریسمس یک پدیده نسبتاً رایج است، اما همیشه اتفاق نمی‌افتد. شرایط کلی بازار، وضعیت اقتصاد جهانی، سیاست‌های پولی بانک‌های مرکزی و رویدادهای غیرمنتظره می‌توانند بر این روند تأثیر بگذارند. برای مثال، در سال‌هایی که بازار با بحران‌های اقتصادی یا سیاسی مواجه بوده، رالی کریسمس ضعیف‌تر یا حتی منفی بوده است.
در سال 2022، با وجود تورم بالا و سیاست‌های انقباضی فدرال رزرو آمریکا، بازار سهام و ارزهای دیجیتال رشد چشمگیری در پایان سال نداشتند. اما در سال 2023، با کاهش نگرانی‌ها و افزایش امید به بهبود اقتصادی، رالی کریسمس قوی‌تری مشاهده شد.
چه کسی واقعاً رالی کریسمس را هدایت می‌کند؟
پاسخ به این سؤال ساده نیست. هر دو گروه خرده‌فروشان و نهنگ‌ها در شکل‌گیری رالی کریسمس نقش دارند. خرده‌فروشان با افزایش تقاضا و ورود سرمایه‌های جدید، جرقه اولیه رشد قیمت‌ها را می‌زنند. اما نهنگ‌ها با مدیریت حجم بالای دارایی‌ها و استفاده از استراتژی‌های معاملاتی، می‌توانند روند بازار را تقویت یا حتی معکوس کنند.
در واقع، رالی کریسمس نتیجه تعامل پیچیده میان رفتارهای روانی خرده‌فروشان و تصمیمات استراتژیک نهنگ‌هاست. داده‌های آن‌چین و حجم معاملات نشان می‌دهد که هر دو گروه به طور همزمان در این پدیده نقش دارند.
نکاتی برای سرمایه‌گذاران
اگر قصد دارید در رالی کریسمس شرکت کنید، باید به چند نکته توجه داشته باشید:
– بازار در این بازه زمانی می‌تواند نوسانات بالایی داشته باشد. بنابراین، مدیریت ریسک اهمیت زیادی دارد.
– همیشه احتمال اصلاح قیمت پس از پایان رالی وجود دارد. پس بهتر است با دید بلندمدت وارد بازار شوید.
– از هیجانات بازار دوری کنید و تصمیمات خود را بر اساس تحلیل و استراتژی شخصی بگیرید.
– مراقب فعالیت نهنگ‌ها باشید؛ چرا که معاملات بزرگ آن‌ها می‌تواند روند بازار را تغییر دهد.
جمع‌بندی
رالی کریسمس یکی از جذاب‌ترین پدیده‌های بازارهای مالی است که هر ساله توجه بسیاری از سرمایه‌گذاران را به خود جلب می‌کند. اگرچه خرده‌فروشان با ورود سرمایه‌های تازه نقش مهمی در آغاز این رالی دارند، اما نهنگ‌ها با مدیریت دارایی‌های کلان و معاملات هوشمندانه، می‌توانند جهت بازار را تعیین کنند. در نهایت، موفقیت در این بازه زمانی نیازمند آگاهی، تحلیل و مدیریت ریسک است.
