ورود بلک‌راک به بازار بیتکوین از طریق صندوق iShares Bitcoin Trust (IBIT) نقطه عطفی در تاریخ دارایی‌های دیجیتال محسوب می‌شود. از زمان راه‌اندازی در ۱۱ ژانویه ۲۰۲۴، این صندوق با سرعتی غیرقابل تصور رشد کرده است؛ سرعتی که حتی پیش‌بینی خوش‌بینانه‌ترین تحلیلگران را پشت سر گذاشت. تا ۱۰ ژوئن ۲۰۲۵، بلک‌راک توانسته بیش از ۶۶۲,۵۰۰ بیتکوین خریداری کند. این رقم معادل بیش از ۳٪ کل عرضه در گردش بیتکوین است؛ یعنی بلک‌راک حالا یکی از بزرگ‌ترین مالکان بیتکوین در جهان محسوب می‌شود. با قیمت‌های فعلی، این دارایی بیش از ۷۲.۴ میلیارد دلار ارزش دارد که نشان‌دهنده اعتماد عظیم بزرگ‌ترین مدیر دارایی جهان به آینده بیتکوین است.
مقایسه با دیگر ETFها: رکوردشکنی IBIT
برای درک بهتر سرعت رشد IBIT باید آن را با صندوق‌های سنتی مقایسه کنیم. به‌عنوان مثال، صندوق SPDR Gold Shares (GLD) که برای طلا طراحی شده بود، بیش از ۱۶۰۰ روز معاملاتی زمان برد تا به سطح ۷۰ میلیارد دلار دارایی تحت مدیریت برسد. در مقابل، IBIT تنها در ۳۴۱ روز به همین سطح رسید و عملاً به سریع‌ترین ETF تاریخ از نظر رشد دارایی تبدیل شد.
این مقایسه نه‌تنها قدرت بیتکوین را نشان می‌دهد، بلکه عمق علاقه نهادی به آن را نیز برجسته می‌کند. امروز دارایی‌های بیتکوینی بلک‌راک از بسیاری از صرافی‌های متمرکز و حتی برخی شرکت‌های بزرگ مانند MicroStrategy بیشتر است. تنها مالک بزرگ‌تر از بلک‌راک، ساتوشی ناکاموتو خالق ناشناس بیتکوین است که تخمین زده می‌شود بیش از ۱.۱ میلیون واحد در اختیار داشته باشد. اگر جریان ورودی سرمایه به همین روند ادامه پیدا کند، به‌زودی ممکن است بلک‌راک از این رکورد هم عبور کند.
چه کسی کلیدهای بیتکوین بلک‌راک را نگه می‌دارد؟
یکی از نکات جالب درباره دارایی‌های بیتکوینی بلک‌راک این است که این شرکت خودش کلیدهای خصوصی را مدیریت نمی‌کند. وظیفه نگهداری امن بیتکوینهای IBIT به عهده شرکت Coinbase Custody است. این شرکت کلیدهای خصوصی را به‌صورت آفلاین (Cold Storage) و با پشتیبانی بیمه تجاری ذخیره می‌کند. این موضوع خیال سرمایه‌گذاران نهادی را از بابت امنیت دارایی‌ها راحت کرده و نشان می‌دهد که همکاری غول‌های مالی و صرافی‌های رمزارزی تا چه حد می‌تواند به پذیرش گسترده‌تر کمک کند.
چرا بلک‌راک در سال ۲۰۲۵ چنین شرط بزرگی روی بیتکوین بسته است؟
بلک‌راک سال‌ها به‌عنوان یکی از محتاط‌ترین بازیگران مالی جهان شناخته می‌شد. اما اکنون استراتژی این شرکت تغییر کرده و بیتکوین را به‌عنوان بخشی مشروع از پرتفوی‌های سرمایه‌گذاری بلندمدت در نظر می‌گیرد. تز داخلی بلک‌راک می‌گوید:
«نوسانات بیتکوین بهایی است که برای پتانسیل رشد بی‌سابقه آن پرداخت می‌شود.» در واقع، بلک‌راک معتقد است با افزایش پذیرش عمومی و نهادی، بیتکوین به‌مرور ثبات بیشتری پیدا می‌کند، نقدینگی آن بالا می‌رود و کشف قیمت بهبود می‌یابد. همین نگاه باعث شده که این شرکت بیتکوین را نه صرفاً یک دارایی سفته‌بازانه، بلکه بخشی کلیدی از تکامل مالی دیجیتال بداند.
عوامل جذابیت بیتکوین برای بلک‌راک
کمیابی ساختاری
بیتکوین با سقف عرضه محدود ۲۱ میلیون واحد طراحی شده است، ویژگی‌ای که آن را به «طلای دیجیتال» تبدیل کرده و ارزش کمیابی آن را به‌طور طبیعی افزایش می‌دهد. این محدودیت عرضه باعث می‌شود که بیتکوین برخلاف ارزهای فیات، در برابر چاپ پول و تورم گسترده مقاوم باشد و همین موضوع آن را به یک ابزار ذخیره ارزش جذاب برای سرمایه‌گذاران تبدیل می‌کند.
علاوه بر این، تخمین زده می‌شود که بخش قابل توجهی از بیتکوینهای موجود به‌دلیل گم شدن کلیدهای خصوصی یا فراموش شدن دسترسی به کیف پول‌ها، برای همیشه از چرخه خارج شده‌اند. این مسئله عرضه مؤثر بیتکوین را حتی محدودتر کرده و کمیابی آن را بیشتر نمایان می‌سازد. به همین دلیل، هر واحد بیتکوین نه فقط به‌عنوان یک دارایی دیجیتال، بلکه به‌عنوان یک سرمایه نادر و با ارزش در سطح جهانی مورد توجه قرار می‌گیرد، چیزی شبیه طلا اما با قابلیت انتقال و ذخیره دیجیتال سریع‌تر و امن‌تر.
جایگزینی برای سلطه دلار
در دنیای امروز که بدهی‌های دولتی به سرعت در حال افزایش است و نظم ژئوپولیتیک هر روز بیش از پیش دچار چندپارگی می‌شود، بیتکوین بیش از هر زمان دیگری به‌عنوان یک دارایی ذخیره غیرمتمرکز و امن مطرح شده است. این ویژگی به‌ویژه برای سرمایه‌گذارانی اهمیت دارد که نسبت به کاهش ارزش ارزهای فیات و سیاست‌های انبساطی بانک‌های مرکزی نگران هستند. در چنین شرایطی، بیتکوین نه تنها به‌عنوان یک ابزار پوشش ریسک بلکه به‌عنوان جایگزینی بالقوه برای سیستم‌های پولی سنتی مطرح می‌شود و همین امر جذابیت آن را برای سرمایه‌گذاران فردی و نهادی دوچندان کرده است.
بخشی از تحول دیجیتال
به‌زعم بلک‌راک، بیتکوین تنها یک دارایی مالی ساده نیست؛ بلکه نمادی از گذار بزرگ‌تری است که اقتصاد جهانی در حال تجربه آن است: گذار از اقتصاد سنتی به اقتصاد دیجیتال. این تغییر عظیم نه فقط در بازارهای سرمایه، بلکه در شیوه زندگی و انتقال ارزش نیز نمایان شده است.
انتقال ثروت بین نسل‌ها، افزایش نقش سرمایه‌گذاران جوان، گسترش تجارت آنلاین و ظهور سریع فناوری‌های مالی (فین‌تک) باعث شده‌اند بیتکوین نقشی فراتر از یک ابزار سرمایه‌گذاری صرف ایفا کند. در نگاه بلک‌راک، بیتکوین به‌عنوان ستون اصلی این دگرگونی، می‌تواند همان جایگاهی را در اقتصاد دیجیتال داشته باشد که طلا در قرن‌های گذشته در اقتصاد سنتی داشته است.
جایگاه بیتکوین در پرتفوی نهادی
بلک‌راک توصیه می‌کند که سرمایه‌گذاران نهادی ۱ تا ۲ درصد از پرتفوی سنتی ۶۰/۴۰ (سهام/اوراق قرضه) خود را به بیتکوین اختصاص دهند. شاید این رقم کوچک به‌نظر برسد، اما در مقیاس نهادی می‌تواند تأثیر بسیار بزرگی ایجاد کند. برای مثال، حتی اختصاص یک درصد از پرتفوی یک صندوق بازنشستگی بزرگ می‌تواند میلیاردها دلار سرمایه وارد بازار بیتکوین کند. بلک‌راک همچنین نشان داده که بیتکوین می‌تواند در مقایسه با سهام فناوری پرنوسان، عملکرد قابل‌توجهی داشته باشد و به تنوع پرتفوی کمک کند.
تأثیر ETF بیتکوین بلک‌راک بر بازار
انباشت بیش از ۳٪ از کل عرضه بیتکوین توسط یک نهاد، بازار را به‌شدت تحت تأثیر قرار می‌دهد. حامیان ETFها معتقدند این ورود نهادی به کاهش نوسانات، افزایش شفافیت و بهبود نقدینگی منجر خواهد شد. خود بلک‌راک نیز گفته است که این صندوق می‌تواند به کشف قیمت بهتر و ایجاد محیطی پایدارتر کمک کند. اما منتقدان هشدار می‌دهند که این روند می‌تواند بیتکوین را بیش از حد شبیه بازارهای سنتی کند و ریسک‌هایی مانند معاملات الگوریتمی، سقوط‌های ناگهانی یا حتی دستکاری قیمت از طریق جریان‌های ETF را به همراه داشته باشد.
بلک‌راک و مشروعیت‌بخشی به بیتکوین
ورود بلک‌راک به بازار بیتکوین نقطه عطفی بود که این رمزارز را از یک دارایی حاشیه‌ای و تا حدی بحث‌برانگیز، به یک دارایی موثق و مشروع در نگاه مؤسسات مالی تبدیل کرد. تا چند سال پیش، بسیاری از بانک‌ها، صندوق‌های سرمایه‌گذاری و نهادهای مالی حتی به فکر ورود به این بازار نوپا نبودند، چرا که نوسانات بالا، ریسک‌های نگهداری و عدم شفافیت قانونی، مانع بزرگی برای پذیرش بیتکوین بود. اما حضور بلک‌راک و راه‌اندازی صندوق iShares Bitcoin Trust (IBIT) نه تنها اعتماد مؤسسات را جلب کرده، بلکه مالکیت بیتکوین در میان نهادهای مالی را به شکل چشمگیری عادی‌سازی کرده است.
از سوی دیگر، سرمایه‌گذاران خرد نیز از این تغییر بزرگ سود برده‌اند؛ آنها اکنون می‌توانند بدون نگرانی از مدیریت کیف پول دیجیتال، کلید خصوصی یا خطرات امنیتی مرتبط، تنها با یک کلیک از طریق کارگزاری‌های سنتی در معرض بیتکوین قرار بگیرند. این دسترسی آسان باعث شده که بیتکوین نه تنها برای سرمایه‌گذاران نهادی، بلکه برای عموم مردم نیز یک ابزار سرمایه‌گذاری قابل اعتماد و جذاب شود و مسیر پذیرش گسترده آن در سطح جهانی هموارتر گردد.
پارادوکس تمرکز در دنیای غیرمتمرکز
بیتکوین به‌عنوان یک دارایی غیرمتمرکز معرفی شد. اما حالا بزرگ‌ترین مدیر دارایی جهان بیش از ۶۰۰ هزار بیتکوین را از طریق یک صندوق متمرکز در اختیار دارد. این موضوع یک پارادوکس ایجاد کرده است: آیا غیرمتمرکزترین دارایی جهان به‌تدریج توسط نهادهای متمرکز کنترل می‌شود؟ واقعیت این است که بسیاری از کاربران برای راحتی و امنیت، ترجیح می‌دهند از صرافی‌های متمرکز، ETFها یا متولیان معتبر استفاده کنند. این رویکرد شاید با آرمان ساتوشی متفاوت باشد، اما امکان مقیاس‌پذیری جهانی را فراهم کرده است. در نتیجه، به‌نظر می‌رسد آینده بیتکوین ترکیبی از زیرساخت غیرمتمرکز و دسترسی متمرکز باشد.
نقش قوانین و مقررات
یکی از دلایل اصلی موفقیت IBIT تصویب ETFهای بیتکوینی توسط کمیسیون بورس و اوراق بهادار آمریکا (SEC) در اوایل سال ۲۰۲۴ بود. این تصمیم سد سال‌ها مخالفت را شکست و مسیر ورود سرمایه نهادی را باز کرد. با این حال، بازار رمزارزها هنوز در بسیاری از کشورها با ابهامات نظارتی مواجه است. برای مثال، SEC هنوز موضع شفافی درباره اینکه آیا دارایی‌هایی مثل اتریوم یا سولانا اوراق بهادار هستند یا خیر، نگرفته است. این وضعیت خاکستری باعث شده توسعه ETFهای آلت‌کوینی یا محصولات مرتبط با دیفای با تأخیر مواجه شود. اگرچه بیتکوین از نظر نظارتی در جایگاه روشن‌تری قرار دارد، اما برای رشد کل بازار کریپتو نیاز به قوانین جهانی شفاف و هماهنگ است.
آینده مالکیت نهادی بیتکوین
انباشت ۳٪ از کل عرضه بیتکوین توسط بلک‌راک تنها آغاز راه است. بسیاری از صندوق‌های بازنشستگی، شرکت‌های سرمایه‌گذاری و حتی دولت‌ها در حال بررسی ورود به بازار بیتکوین هستند. اگر این روند ادامه پیدا کند، ساختار مالکیت بیتکوین تغییر اساسی خواهد کرد. سؤال اصلی این است که آیا این تمرکز نهادی به ثبات بازار کمک می‌کند یا ریسک‌های جدیدی ایجاد خواهد کرد. اما یک چیز قطعی است: بیتکوین دیگر یک دارایی حاشیه‌ای نیست؛ بلکه بخشی جدایی‌ناپذیر از سیستم مالی جهانی شده است.
جمع‌بندی: بلک‌راک و بیتکوین، اتحاد قدرت مالی و نوآوری دیجیتال
تصمیم بلک‌راک برای خرید بیش از ۶۶۲ هزار بیتکوین تنها یک سرمایه‌گذاری نیست؛ بلکه پیامی به کل بازارهای مالی است. این اقدام نشان می‌دهد که بیتکوین از مرحله «آزمایش» گذشته و حالا به بخشی از استراتژی‌های سرمایه‌گذاری بلندمدت تبدیل شده است. هرچند این روند پرسش‌هایی درباره تمرکز مالکیت و آینده غیرمتمرکز بیتکوین ایجاد می‌کند، اما بدون شک به مشروعیت‌بخشی و رشد سریع‌تر این دارایی کمک خواهد کرد. در نهایت، بلک‌راک و دیگر نهادهای مشابه در حال شکل دادن به آینده‌ای هستند که در آن بیتکوین به‌عنوان یک دارایی کلیدی در پرتفوی جهانی جایگاه ثابتی خواهد داشت.
