وابستگی پنهان وب۳ به زیرساخت‌های وب۲

مقدمه

با وجود تمام وعده‌هایی که وب3 برای ایجاد یک اینترنت غیرمتمرکز و بدون نیاز به اعتماد ارائه می‌دهد، هنوز هم بسیاری از زیرساخت‌های آن با وابستگی پنهان وب 3 به فناوری‌ها و خدمات سنتی روبه‌رو هستند. این وابستگی، نگرانی‌هایی جدی درباره آسیب‌پذیری‌ها و محدودیت‌های احتمالی وب3 ایجاد کرده است و می‌تواند عملکرد پروژه‌ها و تجربه کاربران را تحت تأثیر قرار دهد.

در این مقاله، به بررسی دلایل این وابستگی پنهان وب 3، پیامدهای آن برای امنیت و تمرکززدایی، و راهکارهای احتمالی برای کاهش وابستگی خواهیم پرداخت. همچنین نگاهی خواهیم داشت به تلاش‌های توسعه‌دهندگان برای ایجاد زیرساخت‌های غیرمتمرکز که بتوانند به تدریج استقلال واقعی وب3 را محقق کنند.

زیرساخت‌های اصلی وب3 و نقش وب2

وب۳ به عنوان نسل جدید اینترنت، بر پایه فناوری بلاکچین و قراردادهای هوشمند بنا شده است. اما برای عملکرد صحیح، به زیرساخت‌هایی مانند سرورها، سرویس‌های ذخیره‌سازی داده، شبکه‌های توزیع محتوا (CDN) و سرویس‌های دامنه نیاز دارد. بسیاری از این خدمات هنوز توسط شرکت‌های بزرگ وب۲ مانند آمازون (AWS)، گوگل کلود و کلودفلر ارائه می‌شوند.

به عنوان مثال، بسیاری از پروژه‌های دیفای (DeFi) و NFT برای میزبانی وب‌سایت‌ها و ارائه داده‌های خود به کاربران، همچنان به سرویس‌های ابری متمرکز مانند آمازون متکی هستند. علاوه بر این، سرویس‌های ذخیره‌سازی غیرمتمرکز مانند IPFS هنوز از نظر مقیاس‌پذیری و قابلیت اطمینان به اندازه کافی توسعه نیافته‌اند تا بتوانند جایگزین کامل سرویس‌های سنتی شوند و وابستگی پنهان وب 3 به زیرساخت‌های متمرکز را کاهش دهند.

وابستگی به سرویس‌های دامنه و DNS

یکی دیگر از نقاط ضعف وب3، وابستگی پنهان وب 3 به سیستم نام دامنه (DNS) است که همچنان توسط شرکت‌های سنتی مدیریت می‌شود. حتی اگر یک پروژه به صورت کامل غیرمتمرکز طراحی شده باشد، دامنه اینترنتی آن ممکن است تحت کنترل یک ثبت‌کننده سنتی باقی بماند. این مسئله باعث می‌شود دولت‌ها یا شرکت‌ها بتوانند با اعمال فشار بر ثبت‌کننده دامنه، دسترسی کاربران به سرویس‌های وب3 را محدود یا مسدود کنند و بدین ترتیب امنیت و استقلال واقعی این پروژه‌ها را تهدید کنند.

نمونه بارز این موضوع، اتفاقی است که برای سرویس Tornado Cash رخ داد. پس از تحریم این سرویس توسط دولت ایالات متحده، دامنه اینترنتی آن توسط ثبت‌کننده دامنه غیرفعال شد و کاربران برای دسترسی به آن با مشکل مواجهه شدند.

سرویس‌های ذخیره‌سازی و CDN

حتماً ✅
نسخه ویرایش‌شده بدون خط تیره بین پاراگراف‌ها:

اگرچه پروژه‌هایی مانند Filecoin و Arweave در تلاشند تا ذخیره‌سازی غیرمتمرکز را به واقعیت تبدیل کنند، اما وابستگی پنهان وب 3 هنوز به وضوح قابل مشاهده است. بسیاری از پروژه‌های نوظهور برای ارائه سریع و پایدار داده‌ها به کاربران، همچنان به شبکه‌های توزیع محتوا (CDN) سنتی مانند Cloudflare و Akamai متکی هستند. این شبکه‌ها زیرساختی فراهم می‌کنند که داده‌ها را در نقاط مختلف جهان ذخیره کرده و امکان دسترسی سریع‌تر برای کاربران را فراهم می‌سازند، اما همزمان یک نقطه تمرکز و آسیب‌پذیری بالقوه ایجاد می‌کنند که با اهداف غیرمتمرکز وب۳ در تضاد است.

استفاده از این سرویس‌ها به پروژه‌های غیرمتمرکز کمک می‌کند تا تجربه کاربری بهتری ارائه دهند و تأخیر در بارگذاری داده‌ها را کاهش دهند. با این حال، همین اتکا یک چالش جدی ایجاد می‌کند. وابستگی پنهان وب 3 به زیرساخت‌های متمرکز می‌تواند ریسک‌های امنیتی و نقاط شکست بالقوه به همراه داشته باشد. در صورتی که این سرویس‌ها دچار اختلال شوند یا تحت فشارهای قانونی قرار گیرند، عملکرد و دسترسی کاربران به پروژه‌های غیرمتمرکز به خطر خواهد افتاد.

به همین دلیل، بسیاری از کارشناسان معتقدند که توسعه راهکارهای توزیع محتوا به‌صورت کاملاً غیرمتمرکز باید به‌عنوان یک اولویت اصلی در آینده صنعت بلاک‌چین و پروژه‌های مرتبط با آن در نظر گرفته شود. تنها در این صورت است که می‌توان وابستگی پنهان وب 3 به زیرساخت‌های سنتی را کاهش داد و به هدف اصلی یعنی استقلال واقعی از واسطه‌های متمرکز و تحقق وعده‌های اصلی وب3 دست یافت.

مشکلات مقیاس‌پذیری و هزینه

یکی از دلایل اصلی وابستگی پنهان وب 3 به وب2، مشکلات مقیاس‌پذیری و هزینه‌های بالای زیرساخت‌های غیرمتمرکز است. به عنوان مثال، ذخیره‌سازی داده‌ها در شبکه‌های غیرمتمرکز مانند Arweave می‌تواند هزینه‌ای معادل 5 دلار برای هر گیگابایت داشته باشد، در حالی که سرویس‌های ابری سنتی مانند آمازون S3 هزینه‌ای کمتر از 0.023 دلار برای هر گیگابایت دارند. این اختلاف قیمت باعث می‌شود بسیاری از پروژه‌ها ترجیح دهند از راه‌حل‌های سنتی استفاده کنند.

سرویس‌های احراز هویت و ورود کاربران

بسیاری از برنامه‌های وب3 برای احراز هویت کاربران همچنان به سرویس‌های سنتی مانند Google OAuth یا Facebook Login متکی هستند و این موضوع نشان می‌دهد که گذار به یک اینترنت کاملاً غیرمتمرکز هنوز در ابتدای راه قرار دارد. این وابستگی به ابزارهای متمرکز به دلیل راحتی و آشنایی کاربران با آنها است؛ چرا که میلیون‌ها نفر سال‌هاست از این روش‌ها استفاده می‌کنند و اعتماد نسبی به آنها دارند. همین امر باعث می‌شود توسعه‌دهندگان وب۳ برای جذب کاربران جدید، ناگزیر از ارائه گزینه‌های آشنا باشند.

در عین حال، راه‌حل‌های بومی وب3 مانند Sign-In with Ethereum یا سایر روش‌های مبتنی بر کیف‌پول‌های غیرمتمرکز، در حال پیشرفت هستند. این ابزارها نه تنها امکان احراز هویت ایمن‌تر و شفاف‌تر را فراهم می‌کنند، بلکه به کاربران کنترل کامل‌تری بر داده‌ها و هویت دیجیتالشان می‌دهند. با این حال، موانعی مانند پیچیدگی کاربری، نیاز به دانش فنی بیشتر و نبود آموزش گسترده باعث شده‌اند که این روش‌ها هنوز به پذیرش عمومی نرسند.

از سوی دیگر، مسئله اعتماد نیز اهمیت بالایی دارد. بسیاری از کاربران همچنان فرآیند استفاده از کیف‌پول‌های دیجیتال یا امضای تراکنش‌ها را ناشناخته و پرریسک می‌دانند. به همین دلیل، ترجیح می‌دهند برای ورود به یک برنامه غیرمتمرکز از حساب‌های کاربری آشنا و ساده استفاده کنند، حتی اگر این انتخاب به معنای از دست دادن بخشی از استقلال و حریم خصوصی‌شان باشد. این واقعیت نشان می‌دهد که وابستگی پنهان وب 3 به خدمات سنتی هنوز مانع کامل شدن تجربه غیرمتمرکز برای کاربران است.

در آینده، اگر توسعه‌دهندگان بتوانند تجربه کاربری ساده‌تری برای ابزارهای احراز هویت غیرمتمرکز فراهم کنند و مزایای آن را به زبان ساده به کاربران توضیح دهند، احتمالاً استفاده از روش‌هایی مانند Sign-In with Ethereum به‌طور گسترده‌تری گسترش خواهد یافت. این امر می‌تواند وابستگی پنهان وب 3 به زیرساخت‌های سنتی را کاهش دهد و وب3 را یک گام مهم دیگر به سمت تحقق وعده‌های اصلی خود، یعنی غیرمتمرکزسازی، کنترل کامل داده‌ها توسط کاربر و افزایش امنیت، نزدیک‌تر کند.

پیامدهای امنیتی و تمرکز

وابستگی به زیرساخت‌های سنتی، خطرات قابل توجهی برای امنیت و تمرکززدایی وب3 ایجاد می‌کند. به عنوان مثال، اگر یک سرویس ابری یا شبکه توزیع محتوا (CDN) تصمیم بگیرد دسترسی به یک پروژه وب3 را محدود یا مسدود کند، کاربران ممکن است دیگر نتوانند به خدمات آن دسترسی پیدا کنند. این وضعیت با اصول بنیادین وب3 که بر حذف واسطه‌ها و تمرکززدایی تأکید دارد، در تضاد است و می‌تواند اعتماد کاربران را کاهش دهد.

علاوه بر این، چنین وابستگی‌هایی باعث می‌شوند پروژه‌های وب3 در برابر حملات سایبری و مشکلات عملیاتی آسیب‌پذیرتر باشند، زیرا نقاط متمرکز ضعف بیشتری دارند. از این رو، توسعه راه‌حل‌های غیرمتمرکز و مستقل، مانند شبکه‌های توزیع محتوا و سیستم‌های ذخیره‌سازی غیرمتمرکز، از اهمیت بالایی برخوردار است تا وب۳ بتواند به اهداف اصلی خود یعنی امنیت، شفافیت و کنترل کاربر برسد.

تلاش‌ها برای کاهش وابستگی

با وجود این چالش‌ها، جامعه وب3 به دنبال راه‌حل‌هایی برای کاهش وابستگی به وب2 است. پروژه‌هایی مانند ENS (Ethereum Name Service) تلاش می‌کنند تا جایگزینی غیرمتمرکز برای DNS ارائه دهند. همچنین، سرویس‌های ذخیره‌سازی غیرمتمرکز مانند Filecoin و Arweave در حال بهبود مقیاس‌پذیری و کاهش هزینه‌های خود هستند.

علاوه بر این، توسعه‌دهندگان وب3 در حال طراحی و پیاده‌سازی راه‌حل‌های نوآورانه‌ای برای ایجاد سیستم‌های احراز هویت غیرمتمرکز و همچنین سرویس‌های توزیع محتوا (CDN) با معماری غیرمتمرکز هستند. هدف این تلاش‌ها آن است که کاربران بدون نیاز به تکیه بر واسطه‌های متمرکز، بتوانند به داده‌ها و خدمات دسترسی سریع، ایمن و پایدار داشته باشند.

این رویکردها در تئوری می‌توانند بسیاری از نقاط ضعف فعلی را برطرف کنند؛ برای مثال، سرویس‌های CDN غیرمتمرکز می‌توانند داده‌ها را میان گره‌های متعددی در سطح جهان توزیع کرده و از ایجاد نقاط شکست واحد جلوگیری کنند. همچنین سیستم‌های هویت غیرمتمرکز می‌توانند به کاربران اختیار کامل‌تری بر هویت دیجیتال و داده‌های شخصی‌شان بدهند.

با این حال، باید توجه داشت که این فناوری‌ها هنوز در مراحل ابتدایی رشد قرار دارند. زیرساخت‌ها به اندازه کافی بالغ نشده‌اند و بسیاری از کاربران عادی با نحوه کار آنها آشنا نیستند. همین موضوع باعث می‌شود که پذیرش گسترده آنها با چالش‌هایی جدی مواجه باشد.

برای رسیدن به مقبولیت عمومی، لازم است فناوری‌های غیرمتمرکز وب3 از نظر تجربه کاربری ساده‌تر شوند، امنیت و پایداری بیشتری پیدا کنند و هم‌زمان آموزش و آگاهی‌رسانی گسترده‌ای در سطح جامعه کاربران انجام گیرد. تنها در این صورت است که می‌توان انتظار داشت جایگزینی کامل سرویس‌های متمرکز سنتی با نسخه‌های غیرمتمرکز وب3 به واقعیت نزدیک شود و وابستگی پنهان وب 3 به زیرساخت‌های قدیمی به طور مؤثر کاهش یابد.

نتیجه‌گیری

وب3 با وجود تمام پیشرفت‌های خود، هنوز با وابستگی پنهان وب 3 به زیرساخت‌ها و خدمات سنتی روبه‌رو است. این وابستگی می‌تواند چالش‌های جدی برای امنیت، تمرکززدایی و پایداری پروژه‌ها ایجاد کند، زیرا هرگونه مشکل یا نقص در سرویس‌های متمرکز می‌تواند عملکرد پروژه‌ها را مختل کرده و اعتماد کاربران به وب3 را کاهش دهد. به همین دلیل، توسعه راهکارهای غیرمتمرکز و مستقل برای زیرساخت‌ها اهمیت بالایی دارد تا وب3 بتواند به اهداف اصلی خود یعنی شفافیت، کنترل کاربران و کاهش واسطه‌ها دست یابد.

با این حال، تلاش‌های گسترده‌ای برای کاهش وابستگی پنهان وب 3 و توسعه راه‌حل‌های غیرمتمرکز در جریان است. پروژه‌هایی که سیستم‌های احراز هویت غیرمتمرکز، شبکه‌های توزیع محتوا و ذخیره‌سازی غیرمتمرکز را بهبود می‌بخشند، گام‌های مهمی برای افزایش استقلال وب3 برداشته‌اند. موفقیت این اقدامات می‌تواند به کاربران امکان دهد بدون نیاز به سرویس‌های متمرکز، تجربه‌ای امن و شفاف داشته باشند و کنترل کامل‌تری بر داده‌ها و هویت دیجیتال خود داشته باشند، هم‌زمان با کاهش نقاط آسیب‌پذیری و تقویت تمرکززدایی در اکوسیستم وب .

آینده وب3 تا حد زیادی به موفقیت تلاش‌ها برای کاهش وابستگی پنهان وب 3 و پذیرش عمومی فناوری‌های جدید وابسته است. تا زمانی که این تغییرات به طور گسترده عملی نشوند، بسیاری از پروژه‌ها و کاربران همچنان به سرویس‌های سنتی متکی خواهند بود و وابستگی پنهان وب 3 به زیرساخت‌های قدیمی باقی خواهد ماند، به طوری که اهداف تمرکززدایی و استقلال کامل وب3 همچنان به طور کامل محقق نخواهد شد.

منبع