حجم یا Volume به معنای مقدار کل دارایی‌هایی است که در یک بازه زمانی مشخص، معمولاً در طول یک روز معاملاتی، بین خریداران و فروشندگان معامله می‌شود. این مفهوم نقش بسیار مهمی در تحلیل بازارهای مالی، از جمله بورس اوراق بهادار و بازارهای ارز دیجیتال ایفا می‌کند. برای مثال، Volume معاملات سهام نشان‌دهنده تعداد کل سهام اوراق بهاداری است که در یک روز خاص دست به دست شده‌اند و به سرمایه‌گذاران و معامله‌گران تصویری از میزان فعالیت و نقدشوندگی آن سهام می‌دهد.
تغییرات حجم معاملات در طول زمان، یعنی افزایش یا کاهش Volume، اطلاعات ارزشمندی درباره احساسات بازار و روندهای احتمالی ارائه می‌دهد. معامله‌گران فنی یا تکنیکال با تحلیل این تغییرات، سعی می‌کنند نقاط ورود و خروج بهینه را پیدا کنند و تصمیمات معاملاتی خود را بر اساس آن تنظیم کنند. به عنوان مثال، افزایش ناگهانی Volume معمولاً نشان‌دهنده علاقه زیاد بازار به آن دارایی است که می‌تواند منجر به شروع روند جدید یا تشدید روند موجود شود. در مقابل، کاهش حجم معاملات ممکن است به کاهش علاقه سرمایه‌گذاران و احتمال تغییر روند اشاره داشته باشد.
در کل، Volume یکی از شاخص‌های کلیدی است که در کنار سایر ابزارهای تحلیل تکنیکال به معامله‌گران کمک می‌کند تا تصویر دقیق‌تری از وضعیت بازار داشته باشند و تصمیمات هوشمندانه‌تری اتخاذ کنند. بنابراین، توجه به حجم معاملات و تغییرات آن در طول زمان، برای هر سرمایه‌گذاری که می‌خواهد در بازارهای مالی موفق باشد، ضروری و حیاتی است.
پیشگویی های کلیدی
- حجم (Volume) به تعداد سهام یا واحدهای یک اوراق بهادار گفته می‌شود که در یک بازه زمانی مشخص، معمولاً یک روز معاملاتی، بین خریداران و فروشندگان معامله می‌شود. این شاخص نشان‌دهنده میزان فعالیت و نقدینگی در بازار است و به معامله‌گران کمک می‌کند تا میزان علاقه و مشارکت بازار نسبت به یک دارایی خاص را بسنجند. حجم معاملات بالا معمولاً نشان‌دهنده وجود نقدینگی کافی و روند فعال بازار است، در حالی که حجم پایین ممکن است نشان‌دهنده کمبود خریدار یا فروشنده و نوسانات محدود قیمت باشد.
- به طور کلی اوراق بهادار با Volume روزانه بیشتر ، نسبت به موارد دیگر که فاقد نقدینگی هستند ، ‘فعال تر’ هستند.
- Volume یک شاخص مهم مربوط به تجزیه و تحلیل فنی است زیرا از آن برای اندازه گیری اهمیت نسبی یک حرکت در بازار استفاده می شود.هرچه در طول یک حرکت قیمتی، حجم معاملات (Volume) بیشتر باشد، نشان‌دهنده اهمیت و قدرت بالاتر آن حرکت است. به عبارت دیگر، وقتی قیمت با حجم بالایی جابجا می‌شود، این تغییر قیمت معمولاً قابل اعتمادتر و معتبرتر تلقی می‌شود و نشان می‌دهد که تعداد زیادی از معامله‌گران در آن جهت خاص فعال بوده‌اند.
- بنابراین، حجم معاملات بالا به عنوان یک تأییدگر قوی برای جهت حرکت قیمت عمل می‌کند و معامله‌گران با توجه به این عامل، تصمیمات بهتری در زمینه خرید یا فروش اتخاذ می‌کنند. این اصل به ویژه در تحلیل تکنیکال اهمیت زیادی دارد و در ترکیب با سایر شاخص‌ها، قدرت یا ضعف روند را مشخص می‌کند.
درک حجم
هر معامله‌ای که بین خریدار و فروشنده انجام می‌شود، به مجموع حجم (Volume) کل سهام معامله شده در آن بازه زمانی افزوده می‌شود. به عبارت ساده‌تر، هر بار که خریدار با قیمت تعیین‌شده توسط فروشنده موافقت کند و دارایی را خریداری کند، یک معامله ثبت می‌شود. مثلاً اگر در یک روز تنها پنج معامله صورت گیرد، حجم کل (Volume) آن روز برابر با پنج خواهد بود. این معیار به تحلیلگران و معامله‌گران کمک می‌کند تا میزان فعالیت بازار را درک کنند و تصمیم‌های بهتری برای خرید یا فروش اتخاذ نمایند.
هر صرافی بازار حجم معاملات خود را ردیابی می کند و داده های حجم را بصورت رایگان یا با هزینه اشتراک،نشر می دهد. Volume تعداد تجارت هر چند ساعت یکبار در طول روز معاملات جاری را گزارش می دهد. این حجم معاملات تجاری، گزارش شده برآورد می شود.Volume تجارت گزارش شده در پایان روز نیز یک تخمین است. آمار نهایی روز بعد گزارش می شود.
حجم معاملات (Volume) بالاتر معمولاً نشان‌دهنده نقدینگی بیشتر در بازار است، که به معنای اجرای بهتر سفارش‌ها و وجود بازاری فعال‌تر برای اتصال خریداران و فروشندگان است. وقتی حجم معاملات بالا باشد، معامله‌گران راحت‌تر می‌توانند دارایی‌های خود را با قیمت‌های مناسب خرید و فروش کنند و ریسک لغزش قیمت (slippage) کاهش می‌یابد. این موضوع برای سرمایه‌گذاران به ویژه در بازارهای مالی اهمیت زیادی دارد، زیرا نقدینگی بالا به معنای سرعت و دقت بیشتر در انجام معاملات است.
زمانی که سرمایه‌گذاران نسبت به جهت کلی بازار سهام احساس نااطمینانی یا ناامیدی می‌کنند، معمولاً حجم معاملات آتی افزایش می‌یابد. این افزایش Volume در بازار آتی باعث می‌شود تا گزینه‌ها (Options) و معاملات آتی (Futures) روی اوراق بهادار مشخص شده، فعالیت بیشتری داشته باشند و معامله‌گران به دنبال پوشش ریسک یا بهره‌برداری از نوسانات بازار باشند.
به طور معمول، حجم کلی معاملات در نزدیکی زمان باز و بسته شدن بازار به اوج خود می‌رسد، چرا که بسیاری از معامله‌گران و مؤسسات مالی در این زمان‌ها سفارش‌های خود را ثبت یا تسویه می‌کنند. همچنین، روزهای دوشنبه و جمعه به دلیل شروع و پایان هفته کاری، معمولاً شاهد افزایش قابل توجهی در Volume معاملات هستند. این الگوهای رفتاری حجم معاملات اهمیت زیادی برای تحلیلگران فنی و معامله‌گران دارد، زیرا می‌توانند نقاط کلیدی ورود و خروج از بازار را بهتر شناسایی کنند و استراتژی‌های معاملاتی خود را بهینه سازند. در نهایت، درک صحیح رفتار Volume معاملات به معامله‌گران کمک می‌کند تا با آگاهی بیشتر و ریسک کمتر در بازار فعالیت کنند.
حجم در تحلیل تکنیکال
برخی از سرمایه‌گذاران برای تصمیم‌گیری درباره زمان مناسب خرید یا فروش سهام، به تحلیل فنی متکی هستند؛ روشی که بر مبنای بررسی رفتار قیمت و الگوهای نموداری بنا شده است. تحلیلگران فنی به‌طور ویژه به دنبال یافتن نقاط دقیق ورود و خروج از بازار می‌باشند تا بتوانند بیشترین سود را به دست آورند.
یکی از عوامل کلیدی در این تحلیل، حجم معاملات (Volume) است که اطلاعات ارزشمندی درباره شدت و اعتبار حرکات قیمت ارائه می‌دهد. حجم بالا معمولاً نشان‌دهنده قدرت یک روند و تأیید سیگنال‌های قیمتی است و به تحلیلگران کمک می‌کند تا بهترین نقاط ورود یا خروج را شناسایی کنند و ریسک معاملات خود را کاهش دهند. به همین دلیل، توجه به حجم معاملات در کنار قیمت، جزء اصول اساسی تحلیل فنی به شمار می‌آید.
حجم یک شاخص مهم در تجزیه و تحلیل فنی است زیرا از آن برای اندازه گیری اهمیت نسبی هر حرکت بازار استفاده می شود. اگر بازار مقدار زیادی حرکت را طی یک دوره معین انجام دهد ، قدرت آن جنبش یا اعتبار می یابد یا با شک و تردید بر اساس Volumeآن دوره مشاهده می شود. هرچه در حین جابجایی Volume، حجم بیشتر باشد ، حرکت در این شکل از تحلیل قابل توجه تر است. در مقابل ، اگر میزان Volume کم باشد ، حرکت با اهمیت کمتری مشاهده می شود.
بررسی حجم یکی از مهمترین اقدامات برای معامله گران و تحلیلگران فنی است. از منظر معامله گری ، هنگامی که خریداران و فروشندگان با قیمت مشخصی فعال می شوند ، این بدان معنی است که Volume بالایی وجود دارد.
تحلیلگران از نمودارهای نواری برای تعیین سریع میزان حجم استفاده می کنند. نمودارهای نوار همچنین تشخیص روند Volumeرا آسانتر می کند. هنگامی که میله های موجود در نمودار نوار بالاتر از حد متوسط باشد ، این نشانه ای از حجم و قدرت بالا در قیمت خاص بازار است. با بررسی نمودارهای بار ، تحلیلگران می توانند از حجم به عنوان راهی برای تأیید حرکت قیمت استفاده کنند. اگر با بالا رفتن یا پایین آمدن قیمت ، حجم افزایش یابد ،این یک حرکت قیمت با قدرت محسوب می شود.
اگر معامله‌گران بخواهند بازگشت قیمت را در سطح حمایت یا کف بازار تأیید کنند، معمولاً به دنبال افزایش حجم خرید (Volume خرید) هستند. افزایش حجم معاملات در این نقاط نشان می‌دهد که خریداران با قدرت وارد بازار شده‌اند و احتمال برگشت قیمت از کف تقویت می‌شود. این حجم بالای خرید، نشانه‌ای از علاقه و اعتماد سرمایه‌گذاران به حمایت از قیمت در آن سطح است.
برعکس، اگر معامله‌گران به دنبال تأیید شکست یا عبور قیمت از سطح حمایت باشند، حجم خرید پایین در آن ناحیه می‌تواند نشان‌دهنده ضعف خریداران باشد و احتمال سقوط قیمت بیشتر می‌شود.
از طرف دیگر، وقتی معامله‌گران می‌خواهند برگشت قیمت در سطح مقاومت یا سقف بازار را تأیید کنند، به دنبال حجم فروش بالایی (Volume فروش) هستند. افزایش حجم فروش در این نقاط نشان می‌دهد که فروشندگان قوی شده‌اند و قیمت ممکن است از سقف به سمت پایین بازگردد.
اگر هدف معامله‌گران تأیید شکست سطح مقاومت باشد، باید به دنبال افزایش حجم (Volume) بالای خرید در نزدیکی آن سطح باشند. حجم خرید بالا در این ناحیه می‌تواند نشان‌دهنده عبور موفقیت‌آمیز قیمت از سطح مقاومت و آغاز یک روند صعودی قدرتمند و پایدار باشد. این افزایش حجم، تأییدی است بر قدرت خریداران و احتمال تداوم حرکت افزایشی قیمت، که برای معامله‌گران سیگنال مهمی جهت ورود به موقعیت‌های خرید محسوب می‌شود.
هر معامله‌ای که بین خریدار و فروشنده انجام می‌شود، به مجموع حجم (Volume) کل سهام معامله شده در آن بازه زمانی افزوده می‌شود. به عبارت ساده‌تر، هر بار که خریدار با قیمت تعیین‌شده توسط فروشنده موافقت کند و دارایی را خریداری کند، یک معامله ثبت می‌شود. مثلاً اگر در یک روز تنها پنج معامله صورت گیرد، حجم کل (Volume) آن روز برابر با پنج خواهد بود. این معیار به تحلیلگران و معامله‌گران کمک می‌کند تا میزان فعالیت بازار را درک کنند و تصمیم‌های بهتری برای خرید یا فروش اتخاذ نمایند.
ملاحظات دیگر
در زمان‌های اخیر، معامله‌گران با فرکانس بالا (High-Frequency Traders یا HFT) و صندوق‌های شاخص به بازیگران اصلی بازارهای مالی ایالات متحده تبدیل شده‌اند و سهم قابل توجهی از حجم معاملات (Volume) را به خود اختصاص داده‌اند. بر اساس مطالعه‌ای که JPMorgan در سال ۲۰۱۷ منتشر کرد، سرمایه‌گذاران منفعل مانند صندوق‌های قابل معامله در بورس (ETF) و حساب‌های سرمایه‌گذاری کم‌هزینه که از الگوریتم‌های معاملاتی با فرکانس بالا استفاده می‌کنند، تقریباً ۸۰ درصد از کل Volume معاملات بازار را در دست دارند. این در حالی است که گروهی دیگر از معامله‌گران که به آن‌ها «معامله‌گران اختیاری اساسی» گفته می‌شود — کسانی که بر اساس تحلیل فاکتورهای بنیادی و مؤثر تصمیم‌گیری می‌کنند — سهم بسیار کمتری از حجم معاملات را به خود اختصاص داده‌اند.
این تغییر ساختار در ترکیب بازیگران بازار باعث شده است که رفتار حجم معاملات و الگوهای آن دستخوش تغییرات عمده‌ای شود. معامله‌گران با فرکانس بالا با استفاده از فناوری‌های پیشرفته، قادرند در کسری از ثانیه معاملات زیادی انجام دهند و این موضوع حجم معاملات روزانه را به طور چشمگیری افزایش می‌دهد. همچنین، صندوق‌های شاخص و سرمایه‌گذاران منفعل نیز با خرید و فروش دسته‌جمعی دارایی‌ها، بر میزان Volume بازار اثرگذار هستند.
این روندها اهمیت تحلیل حجم معاملات را بیش از پیش افزایش داده است، چرا که حجم بالای معاملات ممکن است به دلیل فعالیت‌های الگوریتمی و نه صرفاً تغییرات بنیادی بازار باشد. بنابراین، تحلیلگران و سرمایه‌گذاران باید دقت کنند که حجم معاملات را در کنار سایر شاخص‌ها و داده‌های بازار بررسی کنند تا بتوانند تصویری دقیق‌تر از شرایط بازار به دست آورند و تصمیمات سرمایه‌گذاری هوشمندانه‌تری اتخاذ کنند. در نهایت، درک درست از نقش معامله‌گران با فرکانس بالا و صندوق‌های شاخص در شکل‌گیری حجم معاملات، برای هر فعال بازار ضروری است.
منبع : investopedia
