نابرابری در سوددهی ارزهای دیجیتال: چرا ثروتمندان ثروتمندتر می‌شوند؟
سوددهی ارزهای دیجیتال چگونه توزیع می‌شود؟
در دنیای ارزهای دیجیتال، سوددهی یا همان ییلد (Yield) به یکی از جذاب‌ترین روش‌های کسب درآمد غیرفعال تبدیل شده است. اما بررسی‌ها نشان می‌دهد که این سودها به طور مساوی بین همه سرمایه‌گذاران توزیع نمی‌شود و در واقع، بخش عمده‌ای از سودها نصیب افراد و نهادهایی می‌شود که سرمایه بیشتری دارند.
نابرابری در سوددهی؛ واقعیتی تلخ
بر اساس داده‌های منتشرشده توسط شرکت تحقیقاتی 21Shares، حدود ۹۵ درصد از کل سود حاصل از ییلدینگ در شبکه‌های بزرگ مانند اتریوم، سولانا و آوالانچ، تنها به ۱۰ درصد از آدرس‌ها تعلق می‌گیرد. این بدان معناست که اکثریت کاربران، سهم بسیار ناچیزی از سودها را دریافت می‌کنند و عملاً ثروتمندان در این بازار، ثروتمندتر می‌شوند.
چرا این نابرابری رخ می‌دهد؟
یکی از دلایل اصلی این نابرابری، ساختار خود پروتکل‌های ییلدینگ است. این پروتکل‌ها معمولاً به گونه‌ای طراحی شده‌اند که هرچه میزان سرمایه‌گذاری بیشتر باشد، سود بیشتری نیز نصیب سرمایه‌گذار می‌شود. به عنوان مثال، اگر فردی ۱۰۰ هزار دلار در یک استخر نقدینگی قرار دهد، سود دریافتی او به مراتب بیشتر از فردی خواهد بود که تنها ۱۰۰ دلار سرمایه‌گذاری کرده است.
علاوه بر این، بسیاری از پروتکل‌های دیفای (DeFi) برای شرکت در برخی از طرح‌های سوددهی، حداقل میزان سرمایه‌گذاری تعیین می‌کنند که این موضوع نیز باعث می‌شود کاربران خرد نتوانند از این فرصت‌ها بهره‌مند شوند.
نقش نهنگ‌ها و سرمایه‌گذاران نهادی
در سال‌های اخیر، حضور نهنگ‌ها (افرادی که مقادیر زیادی ارز دیجیتال در اختیار دارند) و سرمایه‌گذاران نهادی در بازار ارزهای دیجیتال افزایش یافته است. این گروه‌ها با استفاده از سرمایه عظیم خود، می‌توانند کنترل قابل توجهی بر استخرهای نقدینگی و پروتکل‌های ییلدینگ داشته باشند و بخش عمده‌ای از سودها را به خود اختصاص دهند.
طبق گزارش 21Shares، در برخی از پروتکل‌ها مانند Lido و Aave، بیش از ۸۰ درصد سودها تنها به ۱ درصد از آدرس‌ها تعلق می‌گیرد. این موضوع نشان می‌دهد که تمرکز ثروت در بازار ارزهای دیجیتال حتی از بازارهای سنتی نیز بیشتر است.
تاثیر کارمزدها و هزینه‌های تراکنش
یکی دیگر از عوامل موثر بر نابرابری در سوددهی، کارمزدهای بالای شبکه‌هایی مانند اتریوم است. برای مثال، اگر کارمزد انجام یک تراکنش در شبکه اتریوم ۱۰ دلار باشد، برای کاربری که تنها ۱۰۰ دلار سرمایه‌گذاری کرده، این هزینه بسیار سنگین خواهد بود و عملاً سودی برای او باقی نمی‌ماند. اما برای نهنگ‌ها و سرمایه‌گذاران بزرگ، این هزینه‌ها در مقایسه با حجم سرمایه‌گذاری‌شان ناچیز است.
راهکارهای مقابله با نابرابری
برخی از توسعه‌دهندگان دیفای تلاش کرده‌اند با طراحی پروتکل‌هایی که سوددهی را به صورت عادلانه‌تر توزیع می‌کنند، با این مشکل مقابله کنند. به عنوان مثال، برخی از پروژه‌ها مدل‌های سوددهی تصاعدی یا پلکانی را پیاده‌سازی کرده‌اند تا کاربران خرد نیز بتوانند سهم بیشتری از سودها داشته باشند.
با این حال، هنوز هم بخش عمده‌ای از سودها در اختیار سرمایه‌گذاران بزرگ قرار دارد و به نظر می‌رسد تا زمانی که ساختار فعلی پروتکل‌ها تغییر نکند، این نابرابری ادامه خواهد داشت.
تاثیر نابرابری بر آینده دیفای
ادامه روند نابرابری در سوددهی می‌تواند پیامدهای منفی برای آینده دیفای داشته باشد. اگر کاربران خرد احساس کنند که شانسی برای کسب سود مناسب ندارند، ممکن است از این بازار خارج شوند و در نتیجه، اکوسیستم دیفای با کاهش مشارکت و نقدینگی مواجه شود.
از سوی دیگر، تمرکز بیش از حد ثروت در دست عده‌ای محدود می‌تواند خطراتی مانند دستکاری بازار و کاهش شفافیت را به دنبال داشته باشد.
جمع‌بندی
بازار ارزهای دیجیتال و به ویژه حوزه دیفای، فرصت‌های زیادی برای کسب درآمد غیرفعال فراهم کرده است. اما واقعیت این است که سوددهی در این بازار به طور مساوی توزیع نمی‌شود و بخش عمده‌ای از سودها نصیب نهنگ‌ها و سرمایه‌گذاران بزرگ می‌شود. اگرچه تلاش‌هایی برای عادلانه‌تر کردن این روند صورت گرفته، اما هنوز راه درازی تا تحقق عدالت در سوددهی ارزهای دیجیتال باقی مانده است.
در نهایت، اگر قصد ورود به بازار ییلدینگ و دیفای را دارید، باید به این نکته توجه داشته باشید که میزان سود شما تا حد زیادی به حجم سرمایه‌گذاری‌تان بستگی دارد و نباید انتظار سودهای کلان با سرمایه اندک داشته باشید. همچنین، همواره ریسک‌های موجود در این بازار را در نظر بگیرید و با دانش و آگاهی کامل اقدام به سرمایه‌گذاری کنید.
