سازمانهای خودمختار غیر متمرکز (DAO) چیست؟

برای درک بهتر سازمان خودمختار غیر متمرکز با یک مثال شروع میکنیم.تصور کنید یک ماشین فروش است که از شما برای خرید پول می گیرد و یک میان وعده به شما می دهد همچنین برای سفارش انواع کالاها از آن استفاده می کنید. این دستگاه همچنین خدمات نظافت و اجاره  را هم سفارش می دهد و  پرداخت می کند. این دستگاه هیچ  مدیری ندارد و تمام این مراحل از پیش کدگذاری شده اند.

این تقریباً چگونگی عملکرد DAO یا سازمانهای خودمختار غیر متمرکز است. ایده چنین مدل مدیریتی از زمانی که بیتکوین موفق به خلاص شدن از واسطه ها در معاملات مالی شده است ، در جامعه ارزهای رمزپایه  در توسعه است. به همین ترتیب ، ایده اصلی DAO ایجاد یک شرکت یا سازمانی است که می تواند کاملاً بدون سلسله مراتب مدیریتی کار کند. تفکیک بین DAO به عنوان نوعی سازمان و DAO که صرفاً نام یکی از چنین سازمانهایی است ، ضروری است.

نحوه کار DAO

 در ابتدا ، بیتکوین به عنوان اولین سازمان خودمختار غیر متمرکز کاملاً کاربردی در نظر گرفته می شود ، زیرا دارای یک مجموعه از پیش برنامه ریزی شده از قوانین است که به طور مستقل عمل می کند و از طریق پروتکل اجماع توزیع شده با هماهنگی انجام می شود. از آن زمان ، استفاده از قراردادهای هوشمند بر روی پلتفرم اتریوم فعال شد ، که باعث ایجاد DAO به عموم مردم شد و ظاهر فعلی آنها را شکل داد.

اما چه ضروری است DAO كاملاً عملیاتی شود؟ اول از همه ، مجموعه ای از قوانینی که طبق آن عمل می شود. این قوانین به عنوان یک قرارداد هوشمند رمزگذاری می شوند ، که در اصل یک برنامه رایانه ای است ، که بطور خودمختار در اینترنت وجود دارد ، اما در عین حال به مردم نیاز دارد تا وظایفی را انجام دهند که به تنهایی قادر به انجام آن نیستند.

پس از ایجاد قوانین ، DAO وارد مرحله تأمین اعتبار می شود. این یک بخش بسیار مهم به دو دلیل است. اولا ، یک DAO باید نوعی خاصیت داخلی داشته باشد ، مقادیری که توسط سازمان می تواند هزینه شود یا برای پاداش فعالیت های خاص درون آن استفاده می شود. ثانیا ، با سرمایه گذاری در DAO ، کاربران حق رأی را کسب می کنند و متعاقباً می توانند در نحوه عملکرد آن تأثیر بگذارند.

پس از اتمام دوران بودجه و استقرار DAO ، سازمان خودمختار غیر متمرکز کاملاً مستقل از سازندگان آن و همچنین هر کس دیگری شروع به فعالیت خواهد کرد. آنها منبع باز هستند و این بدان معنی است که کد آنها توسط هر کسی قابل مشاهده است. علاوه بر این ، کلیه قوانین و معاملات مالی در بلاکچین ثبت می شود. این باعث می شود DAO ها کاملاً شفاف ، تغییر ناپذیر و غیرقابل فسخ باشند.

پس از عملیاتی شدن DAO ، تمام تصمیمات اعم از کجا و چگونگی هزینه کردن بودجه خود از طریق دستیابی به نظر اجماع انجام می شود. هرکسی که سهم خود را در DAO خریداری کرده است می تواند در مورد آینده خود پیشنهاداتی ارائه دهد. برای انجام هر اقدامی ، اکثریت باید در مورد انجام این کار توافق کنند. درصد مورد نیاز برای دستیابی به آن اکثریت بسته به DAO می تواند متفاوت باشد ، همانطور که در کد آن مشخص شده است.

در اصل ، سازمان خودمختار غیر متمرکز به مردم این امکان را می دهند تا سرمایه های خود را با هر کس در دنیا مبادله کنند. این کار را می توان در قالب یک سرمایه گذاری ، کمک مالی خیرخواهانه ، جمع آوری پول ، وام و غیره انجام داد ، همه بدون واسطه. یک مشکل بالقوه عمده سیستم رای گیری این است که حتی اگر یک سوراخ امنیتی در یک کد اولیه مشاهده شود ، تا زمانی که اکثریت به آن رأی ندهند ، اصلاح نمی شود.

سرانجام ، توجه به این نکته ضروری است که DAO قادر به ساختن یک محصول ، نوشتن کد یا ساختن یک سخت افزار نیست. در عوض ، یک پیمانکار می تواند برای انجام یک کار مورد نیاز استخدام شود. این قرار ملاقات از طریق همان فرآیند رأی گیری انجام می شود ، در همین حال یک قرارداد هوشمند با تکمیل صحیح کار ، پرداخت سریع را تضمین می کند.

چگونه می توان سهامدار DAO شد و چرا؟

سرمایه گذاری در سازمان خودمختار غیر متمرکز نسبتاً آسان است  به خصوص اگر می دانید چگونه اتر یا بیت کوین بخرید و از قبل کیف پول داشته باشید. تنها کاری که شما باید انجام دهید این است که DAO های خاص ، که تقریباً معادل خرید سهام یک شرکت است را خریداری کنید. پس از بسته شدن مرحله تأمین اعتبار ، شما قادر خواهید بود پیشنهادات خود را ارائه دهید و همچنین به آنها رأی دهید و حتی ممکن است سود کسب کنید.

در سازمان‌های مستقل غیرمتمرکز (DAO)، میزان سهمی که خریداری می‌کنید، مستقیماً بر قدرت رأی‌دهی شما تأثیر می‌گذارد. هرچه توکن بیشتری در اختیار داشته باشید، نفوذ بیشتری در تصمیم‌گیری‌های کلان پروژه خواهید داشت. اما پیش از ورود به هر DAO، لازم است با دقت بررسی کنید که دقیقاً با چه نوع ساختار حاکمیتی، مکانیزم رأی‌گیری و چشم‌اندازی مواجه هستید.

یکی از نقاط قوت اصلی DAOها، شفافیت کامل آن‌هاست. برخلاف ساختارهای متمرکز، تمام قوانین و فرآیندهای داخلی این سازمان‌ها از طریق قراردادهای هوشمند تعریف می‌شوند که همگی به صورت متن باز در دسترس عموم هستند. این یعنی شما به‌راحتی می‌توانید کدهای پایه DAO را بررسی کنید، از نحوه عملکرد رأی‌گیری و مدیریت خزانه مطلع شوید و مطمئن شوید که هیچ باگ، نقص امنیتی یا بند پنهانی در آن وجود ندارد.

این سطح از شفافیت و قابلیت بررسی عمومی، یکی از ارزشمندترین ویژگی‌های DAOها به‌شمار می‌رود؛ چراکه به‌طور مستقیم موجب افزایش اعتماد عمومی و کاهش ریسک‌های ناشی از تصمیم‌گیری‌های مبهم یا پشت‌پرده می‌شود. کاربران می‌توانند بدون واسطه به کدهای قرارداد هوشمند، آرشیو رأی‌گیری‌ها و جریان خزانه‌ها دسترسی داشته باشند و از چگونگی عملکرد درونی سازمان مطلع شوند.

اما DAO فقط بستری برای سرمایه‌گذاری جمعی یا مشارکت در یک پروژه نیست. حضور در چنین ساختارهایی به معنای پذیرش یک مسئولیت است؛ مسئولیتی برای درک دقیق، تحلیل شفاف، و مشارکت آگاهانه. تنها با شناخت سازوکارهای حاکمیتی، مدل‌های رأی‌گیری، نحوه تخصیص بودجه و سیاست‌های امنیتی یک DAO است که می‌توان نقشی سازنده در آن ایفا کرد.

در نهایت، در جهان غیرمتمرکز و فاقد نهاد مرکزی، قدرت فقط از دل تعداد توکن‌ها بیرون نمی‌آید، بلکه درک، تحقیق و تعهد به اصول شفافیت و همکاری، تعیین‌کننده تأثیر واقعی هر مشارکت‌کننده خواهد بود. در DAO، قدرت با آگاهی معنا می‌گیرد.

Dapp چیست؟

Dapp ها یا برنامه های غیر متمرکز ، در واقع برنامه های غیر قابل توقف هستند ، که روی بلاکچین اتریوم کار می کنند و از قراردادهای هوشمند بهره می برند. تفاوت اصلی برنامه های معمولی این است که دپ ها کاملاً خودمختار هستند ، آنها نیازی به یک واسطه برای کار ندارند و اساساً از سانسور مصون هستند. به عبارت دیگر ، آنها ارتباط مستقیمی بین کاربر و یک سرویس برقرار می کنند.

DAO؛ کنترل کامل کاربر بر داده‌ها و آینده حاکمیت دیجیتال

یکی از ویژگی‌های کلیدی DAOها این است که به کاربران اجازه می‌دهند کنترل کامل و مستقیم بر اطلاعات، داده‌ها و تصمیم‌گیری‌های مربوط به سازمان داشته باشند. برخلاف سیستم‌های سنتی که در آن‌ها داده‌ها و فرایندها در اختیار یک نهاد مرکزی قرار دارد، DAOها با بهره‌گیری از قراردادهای هوشمند و ساختارهای غیرمتمرکز، قدرت واقعی را به دست کاربران بازمی‌گردانند.

در واقع، DAOها را می‌توان جاه‌طلبانه‌ترین شکل از برنامه‌های غیرمتمرکز (DApps) دانست. آن‌ها نه‌تنها مالکیت را توزیع می‌کنند، بلکه امکان تصمیم‌سازی جمعی را در بطن سیستم خود جای داده‌اند. همان‌طور که پیش‌تر در مقالات مربوط به اتریوم نیز اشاره شد، DAOها اغلب در دسته “سایر برنامه‌های غیرمتمرکز” قرار می‌گیرند—بخشی که شامل ابزارهای رأی‌گیری، حکمرانی، بودجه‌ریزی و تصمیم‌سازی جمعی است.

این پروژه‌ها نقش حیاتی در آینده اینترنت غیرمتمرکز ایفا می‌کنند؛ جایی که اعتماد، شفافیت و مشارکت جامعه جایگزین ساختارهای بسته و سلسله‌مراتبی گذشته می‌شوند.

داستان DAO

 DAO نام یک DAO خاص است ، که توسط تیمی در slock startup آلمانی ساخته شده است. این استارت اپ متخصص در ‘قفل های هوشمند’ است که به مردم اجازه می دهد تا ملک خود را در نسخه غیر متمرکز Airbnb به اشتراک بگذارند. DAO در ماه مه سال 2016 ، هنگامی که از طریق فروش یک توکن روی ان سرمایه گذاری شد ، مستقر شد. به نوعی ، این پروژه موفق شد با داشتن بیش از 150 میلیون دلار سرمایه گذاری موفق ترین کمپین تأمین مالی جمعیت در تاریخ شود.

کد DAO کامل نبود ، و از آنجا که متن باز بود و برای مشاهده برای همه در دسترس بود ، شخصی اشکالی برای سوء استفاده پیدا کرد. بنابراین ، در 17 ژوئن ، یک هکر ناشناس یا گروهی از هکرها ، شروع به ریختن پول از DAO به ‘کودک DAO’ کردند ، که ساختار DAO را کپی کرد. قبل از متوقف کردن تخلیه بودجه ، هکر موفق به سرقت بیش از 50 میلیون دلار اتر شد.علیرغم اینکه اشکالی در کد DAO برای سرقت وجوه مورد سوء استفاده قرار گرفت ، این هک به اعتبار اتریوم به عنوان یک بستر میزبانی و همچنین مفهوم DAO آسیب زد.

این حادثه نه‌تنها منجر به از دست رفتن میلیون‌ها دلار سرمایه شد، بلکه شبکه اتریوم را نیز به دو شاخه مجزا تقسیم کرد: اتریوم (Ethereum) و اتریوم کلاسیک (Ethereum Classic). این انشعاب، که در پی تصمیم‌گیری جامعه برای بازگرداندن دارایی‌های از دست‌رفته به وجود آمد، یکی از بزرگ‌ترین و بحث‌برانگیزترین نقاط عطف در تاریخ بلاک‌چین به شمار می‌رود.

اما مهم‌تر از همه این‌ است که بدانیم این فاجعه می‌توانست با بررسی‌های امنیتی دقیق‌تر و آزمایش‌های مکرر کدها قابل پیشگیری باشد. این رویداد تلخ، ضعف‌های بالقوه قراردادهای هوشمند را به وضوح آشکار کرد و تبدیل به زنگ خطری شد برای تمام پروژه‌های DAO آینده. از آن زمان به بعد، توسعه‌دهندگان و جوامع غیرمتمرکز با دقت بیشتری به ممیزی کدها، استفاده از ابزارهای امنیتی و انجام تست‌های حرفه‌ای پیش از راه‌اندازی عمومی توجه می‌کنند.

شاید بتوان گفت هک معروف DAO در سال ۲۰۱۶، اگرچه در ظاهر یک شکست و عقب‌گرد برای اکوسیستم بلاک‌چین بود، اما در واقع به یک نقطه عطف حیاتی در فرآیند بلوغ سازمان‌های غیرمتمرکز تبدیل شد. این حادثه، ضعف‌های فنی و امنیتی قراردادهای هوشمند را به‌طور عینی آشکار کرد و جامعه توسعه‌دهندگان و سرمایه‌گذاران را وادار کرد تا نگاهی عمیق‌تر و مسئولانه‌تر به زیرساخت‌های DAO داشته باشند.

در نتیجه این رویداد، بسیاری از DAOهای نوین با رویکردی کاملاً محتاطانه و ایمن‌محور شکل گرفتند. ممیزی‌های مستقل، تست‌های امنیتی چندلایه، بکارگیری چندامضایی‌ها (Multisig) در مدیریت خزانه‌ها، و مشارکت متخصصان امنیت سایبری، همگی به بخش جدانشدنی از مسیر توسعه DAOها بدل شده‌اند. علاوه بر آن، جامعه کاربران نیز آگاه‌تر شده و پیش از مشارکت در پروژه‌های جدید، خواستار شفافیت کد و سازوکار رأی‌گیری می‌شوند.

امروزه می‌توان گفت که همان شکست اولیه، به رشد فکری و فنی جامعه بلاک‌چین کمک شایانی کرد و مسیر شکل‌گیری DAOهای قدرتمند، منعطف و مقاوم در برابر تهدیدات را هموار ساخت. با نگاهی به پروژه‌هایی مانند MakerDAO، Arbitrum DAO یا حتی Nouns DAO، می‌توان دید که امنیت و حاکمیت آگاهانه، به اولویت نخست در طراحی سازمان‌های مستقل غیرمتمرکز تبدیل شده است.

مزایای DAO ها

 بدون شک ، مفهوم DAO ها بسیار هیجان انگیز است ، زیرا تلاش می کند همه مواردی را که با نحوه عملکرد سازمانهای مدرن اشتباه است حل کند. هیچ ساختار سلسله مراتبی وجود ندارد ، به این معنی که هر ایده ابتکاری می تواند توسط هر کسی مطرح شود و توسط کل سازمان در نظر گرفته شود. مجموعه ای از قوانین از پیش نوشته شده که هر سرمایه گذار قبل از ورود به سازمان و همچنین سیستم رأی گیری از آنها آگاه است ، هیچ جایی برای نزاع در مورد آنها باقی نمی گذارد.

علاوه بر این ، همانطور که هم مطرح کردن یک پیشنهاد و هم رأی دادن به آن ، به یک سرمایه گذار نیاز دارد که مبلغ مشخصی را خرج کند ، آنها را به ارزیابی تصمیمات خود سوق می دهد و وقت خود را برای راه حل های ناکارآمد تلف نمی کند. سرانجام ، همانطور که همه قوانین و همچنین هر معامله مالی واحد ، در بلاکچین ثبت شده است ، که برای هر کسی قابل بررسی است ، DAO ها کاملاً شفاف هستند. همه افراد شرکت کننده در تصمیم گیری در مورد چگونگی هزینه کردن بودجه کمک می کنند و می توانند چگونگی هزینه کردن این منابع را پیگیری کنند.

معایب و نقد

 DAO ها ، دقیقاً مانند ارزهای رمزپایه ، یک فناوری بسیار جدید و تا حدی یک فناوری انقلابی هستند. طبیعتاً پروژه هایی از این دست انتقادهای زیادی را به خود جلب می کند. به عنوان مثال ، بررسی MIT Technology Review ایده واگذار کردن توده ها به تصمیم های مهم مالی را بد و مسائلی می داند که احتمال بازگشت بازده را ندارد. آنها در مقاله خود می گویند که برای موفقیت در هر مقیاس ، پروژه های DAO باید تغییراتی در جهان ایجاد کند.

نگرانی های دیگری نیز در مورد DAO وجود دارد. ضروری ترین مشکل ، به ویژه پس از هک DAO ، یک مشکل امنیتی است و آن را با اصل ‘کد غیر قابل توقف’ مرتبط می کند. در جریان این حمله ، ناظران و سرمایه گذاران تماشا کردند که وجوه از DAO خارج شد ، اما هیچ کاری نتوانستند انجام دهند ، زیرا مهاجم از نظر فنی قوانین را رعایت می کرد.البته اگر کد کاملاً کاملی ساخته شده و بدون اشکال باشد ، از چنین حملاتی جلوگیری می شود.

سرانجام ، برای اینکه شرکت های نوپا که به عنوان DAO فعالیت می کنند بتوانند در خارج از شبکه بلاکچین مشاغل تجاری انجام دهند و با دنیای فیزیکی ابزارهای مالی و مالکیت معنوی ارتباط برقرار کنند ، باید نوعی چارچوب قانونی وجود داشته باشد. عدم قطعیت حقوقی موضوعی است که به دلیل وجود فناوری جدید و متفاوت تفاوت اساسی ، جهان ارزهای رمزنگاری شده را به ستوه آورده است ، اما به نظر می رسد که راه حل فقط موضوع زمان است.

نمونه هایی از DAO

در مفهوم کلی، هر سازمانی که دارای یک سیستم حاکمیتی شفاف، تصمیم‌گیری مبتنی بر اجماع و بودجه‌بندی غیرمتمرکز باشد، می‌تواند به‌عنوان یک DAO (سازمان مستقل غیرمتمرکز) شناخته شود. این سازمان‌ها با تکیه بر قراردادهای هوشمند و توکن‌های حکمرانی، بدون نیاز به نهاد مرکزی یا مدیریت متمرکز عمل می‌کنند.

نکته جالب اینجاست که در بسیاری از پروژه‌های بلاک‌چینی، حتی پیش از آغاز رسمی فعالیت‌ها، جامعه‌ای از مشارکت‌کنندگان شکل می‌گیرد که در فرآیند تأمین مالی، رأی‌گیری‌های اولیه و تعیین مسیر پروژه دخیل هستند. این دوره‌های آغازین، هرچند غیررسمی، اغلب دارای ویژگی‌های DAO‌گونه هستند و نشان‌دهنده بلوغ روزافزون مفهوم خودگردانی در فضای وب۳ می‌باشند.

در ادامه، لیستی از برخی از موفق‌ترین و شناخته‌شده‌ترین DAOهای جهان را مشاهده می‌کنید؛ سازمان‌هایی که توانسته‌اند با استفاده از حاکمیت غیرمتمرکز، جامعه‌محور بودن و خزانه‌های شفاف، جایگاه ویژه‌ای در اکوسیستم رمزارزها به دست آورند:

• Dash – رمزنگاری متن باز و متناسب با نحوه همتا به همتا ، که پرداختهای فوری و معاملات خصوصی را ارائه می دهد.
• Digix Global – استاندارد طلایی در دارایی های دیجیتال نظیر به نظیر. هر نشانه Digix Gold 1 گرم طلای استاندارد LMBA را نشان می دهد و در طاق های Safehouse محافظت می شود.
• BitShares – یک مبادله غیرمترقبه ارزهای دیجیتال ، که خود را به عنوان یک سکوی معاملاتی سریع و روان در بازار عرضه می کند و آزادی  ارزهای رمزپایه را با ثبات دلار در اختیار شما قرار می دهد.

منبع : کوین تلگراف